بی حسی نخاعی برای زایمان بدون درد

احساس درد و تجربه درد در هر قسمتی از بدن که باشد هیچ وقت حس خوشایندی نیست و همه ما دوست داریم که تا حد امکان کمترین میزان درد را تجربه کنیم، حتی اگر این درد حاصل شیرینی مثل تولد فرزندمان را به همراه داشته باشد.

خوشبختانه روش‌ های جدیدی برای زایمان وجود دارد که ممکن است آن را به عنوان زایمان بی‌ درد شنیده باشید و بعضی ها را دیده باشید که این روش را تجربه کرده اند اما اطلاعات کافی در این رابطه نداشته باشید.

در این مطلب تصمیم داریم در رابطه با زایمان بدون درد و یکی از روش‌های بی حسی نخاعی که برای زایمان بدون درد است بیشتر صحبت کنیم تا اطلاعات کافی داشته باشید و به سوالات شما در این زمینه پاسخ داده شود.

زایمان بدون درد چگونه است؟

روش های مختلفی برای کاهش درد زمان زایمان وجود دارد که با صلاحدید پزشک و متخصص بیهوشی می تواند برای شما استفاده شود. این روش‌ها با استفاده از داروهای مختلف استنشاقی یا تزریق می باشد که باعث قطع دردهای زایمان یا کاهش شدت آنها می‌شود. یکی از این روش‌ها بی حسی نخاعی برای زایمان بدون درد است. روش‌های غیردارویی هم برای این کار وجود دارد که استرس زایمان و درد آن را کاهش می‌دهد مثل ماساژ پرینه برای داشتن زایمان آسان.

گیرنده‌های احساس درد در قسمت های مختلف بدن وجود دارند که کار آنها دریافت و انتقال پیام درد به وسیله رشته های عصبی به مغز است و انتقال پیام در کمتر از یک ثانیه اتفاق می‌افتد‌. اگر مانعی وجود داشته باشد که این پیام به مغز نرسد، فرد هم این درد را احساس نخواهد کرد.

حالا برای اینکه این احساس درد را نداشته باشید باید این مسیر قطع شود. داروهای مسکن و بی‌حسی هم همین کار را برای دردهای شما می کنند. در زایمان هم می توانید از این شیوه استفاده کنید و متخصص بیهوشی دارویی تزریق می‌کند که پیغام درد برای زایمان به مغز نرسد و شما احساس درد نداشته باشید.

روش‌ های بی حسی از کمر در زایمان طبیعی

به منظور کاهش درد در زمان زایمان از داروهای مختلفی استفاده می‌شود که تزریق دارو در داخل اعصاب، یکی از موثرترین راه ها برای کاهش درد در زمان زایمان طبیعی میباشد و بی‌حسی معمولاً در قسمت کمر اتفاق می‌افتد که رایج ترین نوع بی حسی در زایمان است.

دو نوع بی حسی از کمر داریم که یکی بی حسی نخاعی یا اسپاینال و دیگری بی حسی اپیدورال می باشد.

بی حسی اسپاینال در زایمان بی درد

نخاع یا همان طناب عصبی بزرگ بدن، در داخل ستون فقرات یا ستون مهره ها قرار دارد و هنگامی که از بیحسی اسپاینال استفاده می کنید ماده بی حسی و بی دردی داخل ستون فقرات در قسمت کمر و اطراف نخاع یعنی داخل پرده نخاعی تزریق می‌شود.

معمولاً برای تزریق از یک سوزن استفاده می‌کنند که بسیار نازک بوده و قطر کمتر از سوزن سرم و سایر آمپولها دارد و هم در زایمان طبیعی و هم سزارین از بی حسی اسپاینال استفاده می‌شود. در رابطه با زایمان طبیعی مقدار دارو کمتر است و مادر توانایی حرکت و راه رفتن دارد، اما برای زایمان سزارین دز بالاتری از این دارو را استفاده می کنند و مادر در قسمت کمر به پایین کاملاً بی حس خواهد بود.

بی حسی اپیدورال در زایمان بی درد

این نوع بی حسی درون ستون فقرات و یک مرحله قبل از پرده هایی است که به آن سخت شامه گفته می‌شود. به منظور بی دردی به روش اپیدورال ماده بی حسی و سوزن بی حسی اسپاینال داخل فضای اپیدورال تزریق می‌شود و یک لوله خیلی باریک در این ناحیه قرار داده می‌شود تا مجدداً بشود در آن داروی بی حسی را به مادر تزریق کرد.

به حسی نخاعی اسپاینال چطور انجام می‌ شود؟

به منظور بی حسی نخاعی و اسپاینال مادر روی تخت می‌نشیند و سر خود را به سمت جلو خم می‌کند و باید کاملاً بی تحرک و ثابت باشد. در مرحله اول از یک ماده برای ضدعفونی کردن ستون فقرات کمر استفاده می‌کنند و بعد پزشک متخصص بیهوشی ستون مهره‌های مادر را لمس می‌کند و بهترین محل برای تزریق را انتخاب می‌کند و سوزن را در فضای بین دو مهره در قسمت کمر وارد کرده و داروی بی حسی را در اطراف نخاع تزریق خواهد کرد.

تفاوت های بی حسی اسپاینال و اپیدورال

حتما برای شما هم این سوال مطرح می‌شود که اگر دو نوع مختلف از بی حسی وجود دارد که هر دو برای زایمان می تواند استفاده شود، پس در نهایت انتخاب باید چگونه باشد و چه تفاوت هایی بین بی حسی اسپاینال و اپیدورال وجود دارد که باعث انتخاب آنها می‌شود؟ در ادامه بعضی از تفاوت‌های این دو روش را مشاهده می کنید.

یکی از تفاوت های آنها محل تزریق آن ها می باشد که در بی حسی نخاعی برای زایمان بدون درد، سوزن پرده سخت شامه یا نخاعی را سوراخ می‌کند و بعد به فضای اطراف نخاع وارد می‌شود و دارو در این قسمت تزریق می‌شود؛ اما در روش اپیدورال پرده نخاعی سوراخ نشده و ماده بی حسی پشت پرده قرار داده می‌شود.

تفاوت دیگر در مورد مدت زمان تاثیر بی حسی است. مدت تاثیر بی حسی اسپاینال خیلی طولانی نیست و یکی دو ساعت با توجه به طول اثر دارو متغیر است. معمولاً برای سزارین از این روش استفاده می‌کنند.

اما روش بی حسی اپیدورال که برای تسکین درد زایمان استفاده می‌شود تا بعد از زایمان هم هنوز تاثیر آن باقی است و با هر بار کم شدن اثر دارو مجدداً آن را همانگونه که گفته شد تمدید و شارژ می کنند یا توسط سیستمی به شکل منقطع وارد بدن مادر می‌شود.

در کنار این، اگر در طول زایمان طبیعی شرایطی به وجود بیاید که پزشک مجبور به انجام سزارین باشد، می‌ توان از راه میله اپیدورال یک داروی قوی تر برای بی حسی شکم و قسمت‌های تحتانی به مادر تزریق کرد و دست پزشکان برای این کار باز است.

مدت زمان انجام بی حسی

مدت زمان انجام بی حسی به واسطه پزشک هم یکی دیگر از این تفاوت ها است. در رابطه با بیحسی اسپاینال معمولاً این کار سریع انجام می‌شود و سریع تاثیر آن روی مادر نشان داده می‌شود، اما بی حسی اپیدورال زمان بیشتری برای انجام می خواهد چون باید این لوله درون کمر قرار بگیرد و حدود 10 تا 15 دقیقه زمان لازم است تا احساس بی حس شدن در مادر به وجود بیاید.

تعداد دفعات استفاده هم از دیگر تفاوت هاست. در رابطه با بی حسی اسپاینال تنها یک بار ماده بی حسی را به مادر تزریق می‌کنند و همان لحظه هم سوزن از بدن خارج می شود. ولی در روش اپیدورال بعد از اینکه ماده به مادر تزریق می‌شود لوله‌ای که نازک است درون فضا باقی می ماند تا اگر نیاز بود چند بار تزریق انجام شود امکان آن فراهم باشد و به شکل منقطع هم این دارو وارد بدن شود.

در مورد هر دو روش دردهای مادر کاملاً قطع می‌شود و معمولاً در هر زمانی از این بی‌حسی ها استفاده می کنند. اما برای بعضی از افراد هم نمی توانند از این مواد استفاده کنند. مخدرها و بی حس کننده ها داروهایی هستند که برای بی حسی اپیدورال و اسپاینال از آن استفاده می کنند.

شرایط استفاده از بی حسی نخاعی

شرایط مختلفی وجود دارد تا برای مادری که قصد زایمان دارد بتوانند از بیحسی نخاعی استفاده کنند که در ادامه به برخی از مهم ترین شرایط اشاره می کنیم که پزشک بیهوشی و متخصص زنان در نهایت تصمیم گیرنده خواهند بود.

• مادر شخصا به استفاده از روش‌ های بی‌ حسی و کاهش درد زایمان تمایل داشته باشد و به زایمان فیزیولوژیک تمایلی نشان ندهد.

• مادر دردهای حقیقی زایمان را داشته باشد و دهانه رحم 5-6 سانت باز شده باشد.

• در ناحیه ‌ای از کمر که قرار است سوزن بی ‌حسی وارد شود، عفونتی وجود نداشته باشد.

• عدم وجود مشکلات انعقاد خون در مادر

• مادر بتواند در حین تزریق بدون حرکت بماند

• عدم حساسیت مادر به داروهایی که استفاده می‌گردد

• عدم وجود مشکلات عصبی و قلبی شدید در مادر

• بالا نبودن فشار مایع مغزی نخاعی

• مناسب بودن شرایط جنین

• عدم مصرف داروهایی چون هپارین
  

  حتما بخوانید: رژیم غذایی بارداری برای پسردار شدن

عوارض بی حسی نخاعی در زایمان سزارین و طبیعی

در بیشتر روش ها اقداماتی که در زمینه پزشکی برای انجام اعمال جراحی و غیره صورت می‌گیرد عوارضی هم به دنبال خواهد داشت، که بی حسی نخاعی اسپاینال هم از این قاعده مستثنی نیست و ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد. در ادامه به بعضی از آنها اشاره می کنیم:

• افت فشار خون

• خارش

• تهوع

• سردرد

• اختلال کارکرد مثانه بعد از زایمان

• کمردرد

• واکنش به داروی مورد استفاده

• تشنج

• افزایش طول مدت زایمان

• بروز عارضه ‌هایی نادر همچون التهاب و عفونت پرده مغزی، ایجاد آبسه در ناحیه تزریق و آسیب عصبی
  

  حتما بخوانید: روش های تقویت رحم قبل از IVF

در نهایت باید بدانید که روش‌ های بی حسی نخاعی برای زایمان بدون درد جزو روش های خوبی است که روی بسیاری از افراد جواب می‌دهد و تجربه زایمان خوبی برای شما به همراه دارد. انتخاب نوع و شدت این روش‌ها را پزشک با در نظر گرفتن شرایط زایمان، جنین و مادر انتخاب می‌کند.