تفسیر سونوگرافی بیوفیزیکال جنین

در صورتی که با تفسیر سونوگرافی بیوفیزیکال آشنا باشید خیلی راحت می‌تواند اصطلاحاتی که در گزارش سونوگرافی به شما تحویل داده می شود را متوجه شوید و خودتان تفسیر را مطالعه کنید.

متغیرهای این تست شاید قابل فهم نباشد ولی به صورت کلی نتیجه آزمایش را متوجه می شوید. برای اینکه تک‌تک معیارها برای سلامت جنین بررسی شود حتما باید پزشک متخصص تفسیر را مطالعه کند؛ اما داشتن اطلاعات مختصر در رابطه با تفسیر سونوگرافی بیوفیزیکال خالی از لطف نیست. به همین دلیل در این مطلب تصمیم داریم شما را با اصطلاحاتی که در تفسیر سونوگرافی بیوفیزیکال جنین آورده می شود آشنا کنیم.

سونوگرافی بیوفیزیکال جنین

خیلی از مادرها این سوال را می پرسند که سونوگرافی bps چیست؟ باید بگوییم که سونوگرافی بیوفیزیکال هم nst دارد و هم تعداد ضربان قلب، تنفس، حرکات بدن، سفتی عضلات جنین و مقدار مایع آمنیوتیک اطراف جنین شما را مورد بررسی قرار می‌دهد.

بیوفیزیکال پروفایل جزو روش هایی برای بررسی سلامت جنین است و پروفایل بیوفیزیکال جنین یا همان تست بی پی، ترکیبی از چند سنجش مختلف است که دد نهایت سلامت جنین ارزیابی خواهد شد. با دیدن فیلم سونوگرافی بیوفیزیکال متوجه می‌شوید که این تست برای سنجش ضربان قلب جنین و تست بدون استرس اناستیل را با سونوگرافی جنین ترکیب می‌کنند تا ارزیابی بهتری از تنفس، ضربان قلب، حرکات بدن، سفتی عضلات و حجم مایع آمنیوتیک اطراف جنین به دست بیاید. بنابراین سونوگرافی بیوفیزیکال و ان اس تی غیرتهاجمی است و تقریباً 30 دقیقه طول می‌کشد تا سونوگرافی انجام شود.

علت تجویز سونوگرافی بیوفیزیکال پروفایل

دلایل مختلفی وجود دارد که پزشک تشخیص می دهد سونوگرافی بیوفیزیکال پروفایل برای مادر باردار تجویز شود که از جمله این دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اگر سن مادر بالای 35 سال باشد

• اگر مادر خیلی چاق باشد.

• ابتلای مادر به دیابتی که با دارو درمان شده، دیابت بارداری، فشار خون بالا در بارداری یا سایر مشکلات سلامتی که می توانند بر بارداری تاثیر گذار باشند.

• اگر از وقت زایمان گذشته باشد و پزشک متخصص از این راه بخواهد از وضعیت جنین در رحم با خبر شود.

• جنین کوچکتر از حد معمول باشد یا رشد نامناسب جنین با توجه به سن بارداری

• تحرک کمتر از حد طبیعی جنین

• کم بودن یا زیاد بودن مایع آمنیوتیک

• اگر مادر قبلا سابقه سقط جنین در نیمه دوم بارداری به علت ناشناخته یا به علت یک مشکل که ممکن است دوباره اتفاق بیفتد، داشته باشد.

• اگر مادر یا جنین مبتلا به بیماری باشند که نیاز به مراقبت دارد.

معنی اصطلاحات سونوگرافی بیوفیزیکال

برای انجام سونوگرافی بیوفیزیکال استاندارد، 5 عامل مختلف حرکت جنین، تنفس، تونیسیته(Tonicity)، میزان مایع و NST بررسی می‌شوند که نمره آنها از صفر تا 2 داده می‌شود.

اگر مجموع نمرات مساوی یا بیشتر از 8 باشد جنین در حالت طبیعی قرار دارد و اگر کمتر یا مساوی 6 باشد یعنی شرایط غیرطبیعی است.

در روش بیوفیزیکال پروفایل مدیفیه مجموع بزرگترین پاکه‌ های عمودی مایع آمنیوتیک در چهار رُبع رحم AFI و NST ارزیابی خواهد شد و اگر بیشتر از 5 سانتی‌متر و انرژی واکنشی باشد طبیعی است و در غیر این صورت غیر طبیعی بوده و هر کدام از این دو غیرطبیعی در نظر گرفته می‌شود‌.

تنفس صفر در سونوگرافی بیوفیزیکال چه معنی دارد؟

در صورتی که در سونوگرافی بیوفیزیکال یک اپیزود از تنفس ریتمیک به مدت 30 ثانیه یا بیشتر از آن در طی 30 دقیقه مشاهده شود، نمره کامل 2 برای آن در نظر گرفته می‌شود. اگر هیچ تنفسی در جنین دیده نشود به آن نمره صفر می دهند.

وقتی که نمره صفر برای تنفس دیده شد باید بررسی‌های بیشتری انجام شود‌. ممکن است در همان لحظه انجام سونوگرافی، مادر استرس و اضطراب زیادی داشته باشد و به همین دلیل تنفس جنین ثبت نشده باشد. بهتر است مجدداً تنفس جنین مورد بررسی قرار بگیرد و گاهی اوقات شرایط به گونه ای می‌شود که انجام زایمان اورژانسی صلاح دید پزشک است. به هر حال تشخیص این موضوع با توجه به وضعیت بالینی مادر و نتیجه ای که از سونوگرافی های متوالی گزارش می‌شود باید حتماً توسط پزشک انجام شود.

جدول بیوفیزیکال پروفایل

در جدول زیر اندازه گیری های مختلفی که در طی سونوگرافی بیوفیزیکال پروفایل بررسی می‌شود را مشاهده می کنید و مقادیر نرمال و غیرنرمال را هم خواهید دید که به تفسیر بهتر که به شما کمک می کند.

توضیحات فارسی بصورت خلاصه به شرح زیر است: 

کدام فاکتورها در تست BPP مورد بررسی قرار می‌گیرند؟

در انجام تست BPP فاکتورهای مختلف بررسی می‌شود که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که توضیح مختصری در رابطه با هر یک از آنها را آورده ایم.

ضربان قلب جنین

نمره این قسمت از تست بدون استرس حاصل می‌شود و به عنوان یک آزمون تحلیل واکنش آن را در نظر می‌گیرند. اگر در مدت 20 دقیقه ضربان قلب دو بار یا بیشتر وجود داشته باشد نمره کامل 2 را برای جنین در نظر می گیرند و اگر در 40 دقیقه افزایشی در ضربان قلب شنیده نشد نمره صفر به آن اختصاص می‌دهند.

تنفس جنین

اگر یک اپیزود از تنفس ریتمیک به مدت 30 ثانیه یا بیشتر از آن در عرض 30 ثانیه مشاهده شود به آن نمره 2 کامل می‌دهند و اگر تنفسی ثبت نشود نمره صفر می‌دهند.

حرکات جنین

در صورتی که جنین بدن و اندام های خود را حدود سه مرتبه یا بیشتر در 30 دقیقه تکان دهد نمره کامل 2 را برای آن در نظر می گیرند و اگر هیچگونه حرکتی از جنین داخل رحم ثبت نشود به آن نمره صفر تعلق میگیرد.

سفتی عضلانی جنین

اگر جنین اندام های خود را از شکل خمیده به حالت کششی تغییر دهد و سریع آن را به حالت خم برگرداند نمره 2 کامل به او می‌دهند و اگر این کار را نکند نمره صفر به او تعلق میگیرد.

حجم مایع آمنیوتیک

در طول انجام آزمایش سونوگرافی بیوفیزیکال پزشک رادیولوژیست دنبال بزرگترین حجم مایع آمنیوتیک در داخل رحم می باشد. برای اینکه جنین 2 نمره کامل کسب کند باید داخل حجم مشخصی از مایع آمنیوتیک قرار گرفته باشد و اگر مقدار خیلی کمتر یا بیشتر باشد نمره صفر می دهند.

بنابراین 5 فاکتور مهم باید در طول سونوگرافی بیوفیزیکال بررسی شود و ممکن است در هر کدام از این فاکتورها جنین صفر یا 2 بگیرد و نمره کامل برای مجموع فاکتورها 10 می باشد. اگر جنین بین 8 تا 10 بگیرد یعنی در سلامت است و نمره کمتر از 8 باید دستور تکرار دوباره تست داده شود تا وضعیت مجددا بررسی شود تا اگر مشکلی وجود داشت اقدامات لازم صورت گیرد.

تفسیر عدد تست بیوفیزیکال

چنانچه جمع نمرات فاکتورهای مختلف تست بیوفیزیکال بین 8 تا 10 بود، یعنی نتیجه آزمایش اطمینان بخش است و احتیاج به تکرار آن نیست.

در صورتی که جواب نمرات 6 باشد یعنی آزمایش باید ظرف 12 تا 24 ساعت آینده تکرار شود. با توجه به مقدار زمانی که تا زایمان باقیمانده فرصت متفاوت خواهد بود.

اگر نمره تست بیوفیزیکال 4 باشد باید آزمایش های اضافی مثل تست تحریک انقباض یا تحریک با ویبرواکوستیک انجام شود یا درخواست زایمان فوری داده می‌شود.

با این تفاسیر دیگر می دانیم که نمره تست اگر پایین باشد یعنی جنین در شرایط خوبی به سر نمی‌برد و لازم است که تست و آزمون‌های بیشتری صورت بگیرد که در این شرایط پزشک متخصص توصیه می‌کند که آزمایش ها سریعتر انجام شود یا زایمان به سرعت صورت گیرد.

فراموش نکنید که اگر نمره بیوفیزیکال پروفایل جنین عادی هم باشد و سطح مایع آمنیوتیک پایین باشد باید بررسی‌های بیشتری صورت گیرد یا در شرایط ضروری القای زایمان انجام شود.

با توجه به مطالبی که در این مطلب مشاهده کردید تفسیر سونوگرافی بیوفیزیکال جنین کار چندان دشواری نیست و برای بررسی وضعیت کلی جنین شما نمی‌توانید با نتیجه آن جنسیت جنین یا وزن جنین را بررسی کنید و سونوگرافی بخصوصی است که در بارداری های خاص تجویز خواهد شد و بر خلاف سونوگرافی آنومالی که پزشک برای همه مادران ضروری می‌داند، انجام این تست فقط برای خانم هایی که شرایط خاص دارند الزامی است. اگر تمایل داشتید که همه سونوگرافی ها و آزمایش ها را انجام دهید حتماً باید پزشک آن را تجویز کند.