ناباروری چیست؟

اگر بعد از یک سال از گذشت ازدواج، با وجود عدم استفاده از هرگونه روش های جلوگیری از بارداری، حاملگی رخ ندهد می گویند ناباروری رخ داده است.

آمار و اطلاعات نشان داده که 15 درصد زوج‌ها ناباروری دارند و علت آن یا مربوط به زن یا مرد و یا هر دو طرف می باشد که به صورت کلی 35 تا 45 درصد از این ناباروری ها مربوط به زنان بوده و 20 تا 40 درصد آن هم به مردان مربوط می‌شود و در برخی از مواقع علت ناشناخته است که 15 درصد آنها هم به این صورت می باشد.

علت های ناباروری مربوط به مردان

علل ناباروری در مردان کمبود تولید اسپرم یا عدم تولید اسپرم در مردان و همچنین اختلال در خروج اسپرم یا اختلال در حرکت اسپرم و اختلال در سیستم ایمنی مردان و یا وجود اختلال در شکل ظاهری اسپرم که به علت اختلالات ژنتیکی می باشد.

علت های ناباروری مربوط به زنان

یکی از دلایلی که در خانم ها می تواند باعث ایجاد ناباروری شود اختلال در تخمک گذاری است که دلیل آن می تواند بیماری های تخمدان باشد.

همچنین اختلال در رحم یا اختلال در لوله های رحمی مانند چسبندگی لوله ها و انسداد لوله و پیچ خوردگی

و ترشح ماده سمی از لوله ها و یا اختلال در دهانه رحم از جمله علت های ناباروری در زنان می باشد.

عوامل موجود در فضای شکمی

برای اینکه متوجه شویم علت نازایی چیست باید عوامل به وجود آورنده این شرایط در زن و مرد به صورت همزمان معاینه شود.

در اولین مرحله مرد باید مورد معاینه قرار بگیرد و یک تاریخچه از زن و مرد گرفته می‌شود و یک معاینه جسمی و آزمایشات مختلفی انجام می‌شود و باید ارزیابی روی آنها صورت بگیرد.

زوج ها باید در صورت داشتن هر بیماری خاصی از جمله کم کاری یا پرکاری تیروئید، دیابت، بیماری قلبی، نارسایی کلیه و اختلالات خونریزی دهنده با پزشک متخصص صحبت کنند و این شرایط را بازگو کنند چون احتمال اینکه روی بارداری تاثیر داشته باشد وجود دارد.

استفاده بعضی از داروها هم روی روند بارداری تاثیر گذار خواهد بود. پس اگر هر دارویی مصرف می کنید، مخصوصا داروهایی که مربوط به ضد افسردگی و فشارخون است حتماً پزشک خود را در جریان بگذارید. گاهی اوقات زوجین مجبور هستند که تخمک جنین اهدایی دریافت کنند که باید آزمایش های هورمونی و تاریخچه آنها بررسی شود تا شرایط کاملاً روشن باشد. اهدای تخمک در خانم هایی که پیری زودرس تخمدان دارند و یا ذخیره تخمدانی ندارند باعث می‌شود که شانس باروری در آنها به وجود بیاید.

نتایج قابل پیش بینی بعد از انتقال جنین به داخل رحم

ایجاد حاملگی به صورت حاملگی داخل رحمی و همچنین حاملگی خارج رحمی و حاملگی داخل و خارج رحمی و حاملگی چند قلویی؛ در هر کدام از موارد اتفاق می‌افتد یا زیفت.

به انتقال تخمک بارورشده درون لوله های رحمی زیفت می‌گویند که همه اینها قابل پیشبینی خواهد بود.

روش کار به این صورت است که بعد از تخلیه تخمک ها اسپرم را داخل تخمک تزریق می کنند تا بارور شود.

سپس تخمک بارور شده را درون یک محیط کشت می گذارند و در مرحله بعد یک برش روی شکم بیمار با استفاده از لاپاراسکوپی ایجاد می‌کنند و جنین را درون لوله رحمی قرار می‌دهند.

نتایج قابل پیش بینی بعد از انتقال تخمک به داخل رحم

برز حاملگی‌های داخل رحمی و خارج رحمی و یا حاملگی داخل و خارج رحمی و بعضا شکست این عمل باعث تکرارش می شود. میکرو اینجکشن

میکرو اینجکشن در واقع یکی از جدیدترین روش‌های درمانی است که به عنوان آخرین دست کاری ظریف میکروسکوپی از آن استفاده می‌شود.

انجام این روش به این صورت است که یک اسپرم را مستقیما انتخاب می‌کنند و درون سیتوپلاسم تخمک تزریق می‌کند و 3 تا 4 عدد از تخمک هایی که اسپرم به آنها تزریق شده و تشکیل جنین 4 سلولی یا بیشتر داده اند را داخل رحم و لوله های رحمی می گذارند و جهت تحریک تخمدان هم داروهایی برای تحریک تجویز می شود.

سیکل درمانی ناباروری و مدت آن

بهترین زمان برای آغاز دارو درمانی بین روز اول تا سوم قاعدگی می باشد. سیکل درمانی هم اغلب در دو سیکل قاعدگی انجام می گیرد.

در زمان سیکل اول قاعدگی داروهایی تجویز می شود که از تخمک گذاری جلوگیری می کند. مصرف این داروها تا قاعدگی دوم ادامه خواهد داشت و سپس مرحله دوم دارو درمانی با تجویز داروهای محرک تخمک گذاری شروع می شود.

طی 7 – 8 روز بعد از مصرف داروهایی که منجر به افزایش فولیکول های حاوی تخمک می شوند، سونوگرافی انجام می شود که وضعیت تکاملی و تعداد فولیکول ها توسط سونوگرافی مشخص شود.

چنانچه اندازه و تعداد فولیکول ها مناسب باشد، بهترین زمان جهت برداشتن تخمک ها خواهد بود. برداشتن تخمک ها در اتاق عمل و با بیهوشی انجام می شود. در صورتی که درمان موفقیت آمیز نباشد، بعد از دو ماه امکان تکرار وجود دارد و اگر تا یکسال موفقیت آمیز نبود، سه بار می توان IVF  ,و زیفت را تکرار کرد.

رحم

یکی از اعضای بدن زن که عمل اصلی آنها به وجود آوردن یک محیط جهت حاملگی است را رحم می گویند که در طی حاملگی رحم باید تخم را بپذیرد و لانه گزینی انجام دهد و آن را تغذیه کند و موجودی که به تدریج به یک نوزاد تبدیل می شود را در خود نگه دارد.

رحم شکل گلابی دارد و اجزای آن شامل فضای رحمی، لوله های رحم و تخمدان می باشد و به روش‌های مختلفی که با آن برای برداشتن تخمک از تخمدان اقدام می‌شود و آن را بارور می کند فنون کمک باروری نامیده می‌شود که آن را با واژه ART می‌شناسند.

تکنیک های کمک باروری رایج شامل زیفت و آی وی اف ( ZIFT & IVF)

بارور شدن تخمک و تقسیم شدن تخم حاصل از آن و تشکیل جنین درون آزمایشگاه انجام می شود و این مراحل بسیار حائز اهمیت است که به آن باروری خارج از رحمی یا آی وی اف گفته می‌شود.

روش انجام آن به این صورت است که تخمک از تخمدان گرفته می‌شود و داخل یک محیط مناسب آزمایشگاهی با اسپرم انتخاب شده لقاح پیدا می‌کنند و وقتی که تقسیم سلولی انجام شد و رویان 8 سلولی تشکیل شد، این رویان را درون رحم قرار می‌دهند که به آن انتقال جنین یا اطلاق گفته می‌شود که به آن ET به صورت مختصر می گویند.

نتایجی که از انجام این روش به دست می آید شامل این است که ممکن است تخمک های تخلیه نشده از رحم بارور نشوند و امکان دارد تعداد زیادی از تخمک ها از تخمدان ها تخلیه شوند و کمی از تخمک ها با اسپرم درون آنها بارور شود و تقسیم کردن را شروع کنند یا امکان دارد تخمک به خوبی بارور شود و جنین هایی که به وجود آمده بیش از اندازه باشد به طوری که بشود آنها را منجمد یا فریز کرد.

آخرین آمار و اطلاعات نشان داده که 20 درصد زوج‌های ایران نابارور هستند که از میانگین جهانی بیشتر است ولی با پیشرفت هایی که در زمینه ناباروری صورت گرفته همه انواع مختلف ناباروری ها قابل درمان است.

پس در صورتی که با این مشکل مواجه شده و بعد از یک سال گذشت از تلاش برای بارداری، این امر صورت نگرفت بهتر است به متخصص زنان و زایمان و نازایی مراجعه کنید و آزمایش‌های لازمی که برای زوجین نابارور در نظر گرفته می‌شود را انجام دهید تا علت اصلی پیدا شده و روند درمانی آغاز شود تا بتوانید صاحب فرزند شوید.