روش های غلیظ شدن شیر مادر

خانم هایی که باردار هستند یا به تازگی زایمان کردند و زایمان اول خود را تجربه می‌کنند در رابطه با بهبود کیفیت شیر خود سوال می پرسند و به دنبال راهکار غلیظ شدن شیر مادر هستند.

ظرفیت مادران جهت تولید شیر با کیفیت مناسب جهت رشد نوزاد شیرخوار خود متفاوت است و این تغییرات باعث حفظ نوزاد از خطر محرومیت غذایی می‌شود. تولید شیر بر روی ساختار و نیازهای تغذیه ای بدن مادر تاثیر خواهد داشت و مادری که شیر میدهد احتیاج بیشتری به مواد غذایی دارد. تغییر در تغذیه مادر در زمان شیردهی مستقیماً روی کیفیت و محتوای شیر و حجم آن تأثیر خواهد داشت.

عوامل موثر بر مقدار و کیفیت شیر مادر

 به طور نسبی بدن مادران شیردهی که سالم است حدود 750 تا 800 میلی لیتر شیر در طول روز تولید می‌کند اما با توجه به اینکه مادر چندقلو زایی کرده باشد یا بعضی از آنها شیر بیشتری دارند ممکن است به دو لیتر هم برسد. حجم شیر در یکی دو روز بعد از زایمان کمتر است و بعد از سوم و چهارم بیشتر خواهد شد و به تدریج افزایش پیدا می‌کند و بعد از مدتی به علت شرایط و دلایل مختلف که یکی از اصلی ترین آن ها از شیر گرفتن کودک است کمتر خواهد شد.

نیاز شیرخوار

نیاز کودک شیرخوار از مهم ترین مواردی است که روی تولید شیر تاثیر خواهد داشت، به همین دلیل مادر می‌تواند در حد بچه دوقلو یا سه قلو هم به مقدار کافی شیر بدهد. نیاز شیرخوار به وزن گیری و شرایط خاص بدن کودک هم می تواند بر روی توانایی جهت خوب شیر خوردن و نیازهای متابولیک او تاثیر داشته باشد. نوزادی که سالم است با توجه به علاقه‌ای که به شیر دارد ممکن است باعث تحریک تولید شیر شود و رشد مناسبی هم داشته باشد.

ممکن است فاصله بین شیر خوردن در نوزادان متفاوت باشد، اضافه شدن غذای کمکی بخصوص غذاهای جامد میتواند تاثیر مستقیم روی نیاز کودک به شیر مادر داشته باشد و تولید شیر را کمتر کند.

یکی از راهکارهای غلیظ شدن شیر مادر  شیر دهی دائم از پستان خود می باشد و بهتر است برای غلیظ شدن شیر از شیشه شیر استفاده نکنید.

تغذیه مادر و غذای دریافتی

اگر غذای دریافتی مادر مقداری کم شود تاثیر خاصی روی حجم شیر نخواهد داشت و کاهش وزن ملایم همراه یا بدون ورزش کردن، تاثیری روی تولید شیر ندارد و اثری هم روی رشد و وزن گیری کودک نمی‌گذارد.

بهتر است غذاهایی که شیر مادر را زیاد میکند را بشناسید تا بتوانید برای غلیظ شدن شیر مادر اقدام کنید.

تحقیقات نشان داده محدودیت رژیم غذایی در دوره های طولانی هم می‌تواند تحمل شود و محدودیت شدید انرژی که در محدوده محرومیت غذایی وجود دارد ممکن است 15 درصد تولید روزانه شیر را کم کند.

تحقیقات نشان داده خانم‌ هایی که درآمد پایین دارند و در کشورهای فقیر زندگی می‌کنند به طور متوسط حجم شیر تولید شده آنها 525 میلی لیتر در روز است، ولی خانم هایی که در کشورهای متعادل تر زندگی می‌کنند تقریباً 800 میلی لیتر در روز شیر تولید می کنند.

عوامل موثر بر غلظت شیر مادر

موارد موثر دیگری که روی غلظت شیر مادر و مقدار تولید آن تاثیر دارد تخلیه ناقص پستان و تغذیه غیر متناوب کودک می باشد. علاوه بر آن مصرف دخانیات، خستگی و بیماری مادر هم می تواند روی حجم شیر تاثیرگذار باشد.

در کنار این موارد استفاده از داروها در دوران شیردهی مثل قرص های ضد بارداری که استروژن دارند، حجم شیر را کمتر می‌کند و به همین دلیل لازم است که داروهای مجاز و غیر مجاز در دوران شیردهی را هم بشناسید.

 یکی از تحقیقات انجام شده نشان می دهد که مصرف این قرص ها حجم شیر را تا 42 درصد هم کمتر کرده است. پیشنهاد می کنیم که مادران در طول دوران شیردهی برای پیشگیری از بارداری از قرص های پروژسترونی که به آنها مینی پیل یا قرص شیردهی می‌گویند استفاده کنند.

علاوه بر آن تماس پوست مادر و نوزاد در ساعت اولیه تولد هم باعث افزایش حجم شیر خواهد شد.

میزان شیر و چرب شدن شیر مادر

میزان چربی که در رژیم غذایی مادر وجود دارد تاثیر قابل توجهی روی مقدار چربی شیر او نخواهد داشت، ولی نوعی از چربی که در غذای مادر قالب باشد در چربی شیر او تاثیرگذار خواهد بود. به طور مثال در صورتی که مادر غذاهای اسید چرب کوتاه زنجیر را بیشتر استفاده کند شیر او چربی غنی تر خواهد داشت. پس شیر مادر به تغذیه و مواد مصرفی او وابسته است.

داروها و مواد غذایی موثر بر کیفیت و مقدار شیر مادر

یکی از اولین اقداماتی که باید برای غلیظ شدن شیر مادر انجام شود این است که قبل از اینکه داروی خاصی برای افزایش شیر استفاده کنید مطمئن شوید که به این کار احتیاجی هست یا نه؟ در صورتی که کودک شما به خوبی و در فاصله های 2 تا 3 ساعت شیر میخورد، خواب خوبی دارد و وزن گیری آن متناسب است یعنی شیر شما برای او کفایت می‌کند.

اگر با توجه به شرایطی مجبور شدید که از شیر افزاها استفاده کنید تا به شما کمک کند، می‌توانید از مورد مناسبی که برای شما خوب باشد استفاده کنید این شرایط شامل موارد زیر است:

• در شرایطی که با وجود اطلاعاتی که گفته شد اطمینان دارید شیر شما کم است.

• زمانی که نیاز دارید شیر بیشتری برای زمان دوری از نوزاد، از سینه خود بدوشید.

• در صورتی که بعد از جراحی پستان تمایل به شیردهی به نوزاد پس از زایمان دارید.

• هنگامی که عادت ماهانه شما باعث شده حجم شیرتان کم شود.

• اگر مجبور به استفاده از قرص‌های ضد بارداری حاوی استروژن هستید و به دلیل آن‌ها شیر شما کم شده.

• وقتی که تمایل دارید به کودک فرد دیگر که به سرپرستی گرفته‌اید شیر بدهید.

• در مواقعی که شیردهی را قبلا متوقف کرده‌اید و حالا تمایل به ادامه آن دارید.
  

  حتما بخوانید: عوارض پنی سیلین در بارداری

پستان‌ ها را ماساژ دهید

 ماساژ سینه ها یکی از راهکارهای غلیظ شدن شیر مادر است و حجم شیر و چربی آن را افزایش می‌دهد. وقتی که کودک در آغوش شماست دست خود را از سمت قفسه سینه به سمت نوک پستان ماساژ بدهید و بگذارید کودک شیری که خارج می شود را بنوشد و بعد این کار را از نواحی دیگر از پستان آغاز کنید.

شیردهی در طب سنتی

 یکی از بهترین روش ها برای تقویت شیر مادر جهت وزن گیری نوزاد، داشتن تغذیه درست و اصولی برای مادر است، به طوری که همه گروه های مواد غذایی در آن جا داشته باشد‌. در ادامه به بعضی از مواد غذایی که صرفاً برای غلیظ تر شدن شیر مادر مفید هستند اشاره می کنیم.

شنبلیله

تحقیقات علمی در زمینه طب سنتی نشان داده که مصرف گیاه شنبلیله و دانه آن یکی از راه های غلیظ شدن شیر مادر است، اما خانم های باردار نباید از آن استفاده کنند چون باعث افزایش انقباضات رحمی می شود و خطراتی را به همراه دارد. یکی از عوارض استفاده از این ماده اسهال، تغییر بوی ادرار و بدتر شدن بیماری آسم خواهد بود.

رازیانه و بادیان

مطالعات علمی نشان داده خانم‌ هایی که از قطره‌های عصاره رازیانه استفاده کردند احساس رضایت بیشتری نسبت به شیر خوردن کودک خود داشتند و علاوه بر آن شاخص‌های رشد این نوزادان رشد بهتری ثبت کرده‌اند.

رازیانه حجم و کیفیت شیر را افزایش می‌دهد و در بیشتر این دستورات طبخ غذاهایی که برای افزایش شیر مادر مفید هست از رازیانه استفاده می‌کنند.

 بادیان رومی و انیسون

در هلند از سال‌های پیش شیرینی‌هایی شامل انیسون وجود دارد که جزو هدایایی برای مادران شیرده بودند. در ایران هم از زمان دوران باستان تا به حال این مواد استفاده می شده اند که نقش قابل توجهی برای بالابردن حجم شیر داشته اند.

 جو دوسر

جو دوسر در صورتی که پخته شود باعث تامین مواد معدنی بدن مادر و بهبود کیفیت شیر دهی او می شود و جزو مواد غذایی مقوی برای شیر مادر به حساب می‌آید.

آب

معمولاً مادران ساعت‌ های زیادی از روز به مراقبت از فرزند و رسیدگی به کارهای او مشغول هستند و خوردن آب را فراموش می‌کنند.

در صورتی که بدن مادر کم آب نشده باشد، یک لیتر آب هم تولید می‌کند پس باید حتما در طول روز آب بنوشید و به خود یادآوری کنید. در کنار آن مصرف سبزیجات، غذاها و میوه هایی که آب زیادی دارند یکی از راه های خوب برای جلوگیری از کم آبی بدن است. داروهای گیاهی مختلفی مثل جو دو سر، شوید و زیره سیاه در بعضی از منابع گفته شده که باعث افزایش شیر میشود.

فرآورده های دارویی شیرافزا

علاوه بر مواردی که در رابطه با غذاها و طب سنتی گفته شد، بعضی از فرآورده‌های دارویی هستند که باعث افزایش حجم و غلظت شیر می شوند که در ادامه به بعضی از مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.

قرص لاکتول

یکی از مواد دارویی است که باعث افزایش مقدار تولید و ترشح شیر و تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن و کمک به ترشح شیر غنی از مواد لازم برای نوزاد می‌شود. علاوه بر آن مواد معدنی و ویتامین هایی که در دوران شیردهی لازم است را هم برای مادر و نوزاد تأمین می‌کند.

پودر گالاکتوژیل

این پودر جزو داروهای گیاهی و مکمل معدنی محسوب می‌شود و در خانم‌ هایی که نمی‌توانند خوب شیر تولید کنند باعث افزایش شیردهی می‌شود و فرآیند تولید شیر را بهبود می‌بخشد و یکی از راهکارهای غلیظ شدن شیر مادر به حساب می‌آید.

این پودر در افرادی که دیابت دارند باید با احتیاط مصرف شود‌. همچنین افرادی که مبتلا به بیماری نادر عدم تحمل لاکتوز هستند نباید این دارو را مصرف کنند و در طولانی مدت استفاده از این دارو برای دندان ها مضر خواهد بود.

قرص شیرافزا لاکتودین

لاکتودین از نمونه فرانسوی گالاکتوژیل شبیه سازی شده که کمک درمانی برای ترشح شیر مادر در دوران شیردهی محسوب می‌شود. علف شیر یا گالگا ماده اصلی فراورده شیرافزا می باشد.

مکمل غذایی لیدی میل

این پودر هم جزو مکمل های شیرافزا می باشد که ده پیمانه سرصاف از این پودر را باید در یک لیوان آب ولرم حل کنید و روزانه دو لیوان یا با توجه به چیزی که دکتر تجویز می‌کند استفاده کنید.

این پودر هم باعث افزایش شیر و هم تامین مواد مغذی در مادر می‌شود و در طعم های مختلفی ارائه می‌شود.

شربت بیوفیتا

این شربت عصاره رازیانه می باشد که از محصولات خوب برای فراوان تر شدن شیر مادر شناخته شده است. در کل فراورده های زیادی در بازار دارو برای افزایش حجم شیر مادران و بالاتر رفتن غلظت شیر مادر وجود دارد که ما در این مطلب به بعضی از آنها که رواج بیشتری دارد اشاره کردیم.

ممکن است با مراجعه به پزشک با نمونه های دیگر آشنا شوید و گزینه های مناسب تری هم پیدا کنید. اگر در نهایت با استفاده از این مواد هم هنوز با شیردهی مشکل داشتید و احساس کردید که فرزند شما با شیرتان سیر نمی شود می‌توانید از شیر خشک استفاده کنید که برای این کار باید با متخصص مشورت کنید.