علت وزن نگرفتن مادر در بارداری

دلایل علمی متعددی می تواند باعث وزن نگرفتن مادر در بارداری و ثابت بودن وزن در بارداری باشد که پزشک باید حتماً دلیل آن را بررسی کند. پزشک از نحوه وزن گیری اصولی مادر باردار، مقدار کمبود وزن را تشخیص می‌دهد. اضافه شدن وزن مادر در دوران بارداری گاهی اوقات خطراتی برای جنین به همراه دارد و ممکن است.

بعضی از مادرها در بارداری کاهش وزن هم دارند که باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کنند تا علت آن تشخیص داده شود، چون امکان بروز مشکلات جدی تری هم وجود دارد. عوارض اضافه نکردن وزن در دوران بارداری را در این مطلب به صورت کامل مشاهده خواهید کرد و عواملی که در وزن گرفتن خانم های باردار موثر هستند را هم برای شما شرح می‌دهیم و راه های تقویت وزن گیری در بارداری را هم به شما معرفی می کنیم تا در صورت نیاز و با مشورت پزشک بتوانید یکی از این راه‌ها را انتخاب کنید. ولی فراموش نکنید که این مطالب صرفاً برای اطلاع‌ رسانی بیشتر شما جمع آوری شده و در نهایت باید به توصیه پزشک متخصص عمل کنید.

علت اضافه نکردن وزن در بارداری چیست؟

وزن گیری در دوران بارداری برای بیشتر خانم‌ ها خیلی راحت رخ می‌دهد و بعضی از آنها ممکن است مشکل ثابت بودن وزن داشته باشند. در برخی از مواقع کاهش وزن و دلایل وزن نگرفتن مادران در دوران بارداری عوامل متعددی می تواند باشد که به چند نمونه از آنها اشاره خواهیم کرد:

• رژیم غذایی نامناسب و فاقد مواد مغذی و پرکالری

• مشکلات متابولیک

• فعالیت بدنی زیاد

• استراحت کم

• بیماری صبحگاهی

• کاهش اشتها

• برخی از بیماریها و مشکلات گوارشی

• مشکلات جذب مواد غذایی به دلیل عفونت و برخی موارد دیگر.

• مشکلات عاطفی و استرس
  

  حتما بخوانید: مزایا و معایب تاخیر در بریدن بند ناف

در صورت بروز موارد شدیدتر ممکن است عارضه ای به نام هیپرامزیس گراویداروم یا استفراغ شدید حاملگی علت وزن نگرفتن مادر باشد که خیلی شدیدتر از همان حالت تهوع و بیماری صبحگاهی است و معمولاً در خانم‌ هایی که چند قلو باردار هستند و سابقه بیماری حرکت دارند شایع تر است. بیماری حرکت حالتی است که در آن موقع حرکت با وسایل نقلیه حالت تهوع به فرد دست می‌دهد.

اما ممکن است علاوه بر از دست رفتن ویتامین‌ ها و مواد مغذی و مفید، بدن ما آب هم کم کند و شرایط خطرناکی را برای مادر به وجود آورد. در بیشتر موارد دلیل کاهش وزن در بارداری به علت وجود مشکلی است و به همین دلیل باید حتماً پزشک متخصصی شرایط را بررسی کند و داروهای خاص مورد نیاز را تجویز کند تا فرد تحت درمان قرار گیرد و مشکل برطرف شود.

آیا اضافه نکردن وزن در بارداری خطرناک است؟

اضافه نکردن وزن در دوران بارداری ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد که این اضافه نشدن وزن ممکن است در قسمت‌ های مختلفی از بارداری رخ دهد که در ادامه در رابطه با ثابت ماندن وزن در بارداری در سه ماهه اول و بعد از آن صحبت خواهیم کرد.

اضافه نکردن وزن در بارداری در سه ماهه اول

اضافه نشدن وزن در بارداری با در نظر گرفتن سن بارداری مشخص می شود. معمولا در هفته های اول یا سه ماه اول بارداری اضافه وزن خاصی برای بیشتر خانم ها رخ نمی دهد، حتی بعضی از خانم‌ های باردار چند کیلو هم کم می کنند.

در طول این زمان خانم‌ های باردار با بیشترین میزان عوارض و علائم بارداری روبرو می‌شوند که دلیل کاهش وزن در بارداری هم به همین علت است. موارد مختلفی از جمله بیماری و تهوع صبحگاهی، خستگی، سوزش معده و یبوست باعث کاهش اشتهای آنها می‌شود و به همین علت وزن آنها ثابت می‌ماند.

چنانچه همراه این موارد اسهال یا استفراغ هم باشد قطعاً کاهش وزن به همراه خواهد داشت و ممکن است. در سه ماهه اول حاملگی 400 گرم تا 2 کیلوگرم وزن اضافه کنید که این شرایط ایده‌ آل است و باید از همین مقدار رضایت داشته باشید.

وجود کودک در بدن شما باعث می شود که سلامت شما بیشتر حفظ شود. در چند هفته اول بارداری نیازهای غذایی جنین هم کمتر است و به همین دلیل در ماه های اول با اینکه وزنی اضافه نمی‌شود و یا کاهش وزن جزئی دارید خطری جنین را تهدید نمی‌کند.

اضافه نشدن وزن در سه ماهه دوم و سوم

در صورتی که وزن مادر در دوران بارداری و در سه ماهه دوم و سوم ثابت بماند جای نگرانی است زیرا کودک به مرور بزرگتر می‌شود و کالری مواد غذایی که نیاز دارد بیشتر خواهد شد. یکی از عوارض ثابت ماندن وزن در بارداری مادرانی که در زمان بارداری کمتر از 9 کیلو وزن اضافه کرده اند، زودتر از وقت موعد به دنیا آمدن است و با یکی از عوارض بارداری یعنی محدودیت رشد داخل رحمی روبرو هستند. در خانم‌هایی که قبل از بارداری اضافه وزن خیلی زیادی داشته باشند اضافه کردن 9 کیلوگرم وزن نرمال به حساب می‌آید.

به همین علت در سه ماهه دوم و سوم دلیل ثابت بودن وزن در بارداری یا دلیل کاهش وزن باید فقط توسط پزشک متخصص بررسی و کنترل شود. در بیشتر مواقع ثابت بودن وزن در ماه هفتم بارداری تا ماه نهم بارداری جای نگرانی نخواهد داشت، مخصوصا اگر اضافه نکردن وزن در ماه آخر بارداری اتفاق بیفتد. چنانچه پزشک ببیند که جنین خیلی خوب وزن گرفته و حال عمومی مادر هم خوب است می‌گوید که جای نگرانی برای اضافه شدن وزن نیست، اما علت کم شدن وزن مادر در ماه آخر بارداری باید بررسی شود، مخصوصا اگر بیشتر از نیم کیلو تا یک کیلوگرم وزن کم کرده باشد.

برای مقابله با ثابت ماندن وزن در بارداری چه کارهایی باید انجام داد؟

چنانچه دلیل ثابت ماندن وزن در بارداری بیماری بخصوصی باشد پزشک متخصص تغذیه به شما راهنمایی می کند که از چه راهکارهای استفاده کنید تا این شرایط مدیریت شود و با ثابت ماندن وزن در بارداری مقابله کنید.

در ادامه بعضی از این موارد را نام می بریم که باید توجه داشته باشید و نباید خودسرانه عمل کنید و باید پزشک متخصص تغذیه این موارد را پیشنهاد دهد.

کالری بیشتری دریافت کنید

با اینکه این موضوع کاملاً مشخص است ولی باید به هر حال آن را در نظر داشته باشید. اگر فکر می‌کنید در دوران بارداری به قدر کافی کالری دریافت کرده‌اید اما هنوز هم مشکل اضافه نشدن وزن در بارداری دارید، شاید لازم باشد مقدار کالری دریافتی را از قبل هم بیشتر کنید. ممکن است متابولیسم شما بیشتر از بقیه افراد باشد و یا جذب غذا در بدن ضعیف باشد. تمام اینها می‌تواند دلایل اضافه نشدن وزن در بارداری باشد.

در صورتی که اشتهای خود را از دست داده اید پیشنهاد می کنیم به جای مقدار، روی کیفیت کالری‌های دریافتی تمرکز داشته باشید و سعی کنید وعده های غذایی کوچک تر اما پرکالری مقوی و حاوی ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز را داشته باشید.

در صورتی که نمی‌ توانید غذای زیادی بخورید، چربی بیشتری استفاده کنید ولی چربی های سالم را در برنامه غذایی خود قرار دهید.

بهترین گزینه های غذاهای سرشار از چربی‌های اشباع شده مثل تخم کتان، روغن تخم کتان، گردو، بادام درختی، بادام زمینی و انواع آجیل، کره بادام زمینی، غلات، حبوبات، روغن زیتون، جوانه گندم، آووکادو، زیتون و مارگارین، تخم مرغ، لبنیات پرچرب، ماکارونی غلات سبوس دار و ماهی قزل آلا است که بهترین گزینه ها برای افزایش چربی در رژیم غذایی می باشند.

مادرهایی که با مشکل اضافه نشدن وزن در بارداری رو به رو هستند باید یک مدت از خوردن غذاهای پر حجم و کم کاری مثل سالاد که اشتهای آنها را کم می‌کند خودداری کنند. نباید به این بهانه که باردار هستید اما وزن اضافه نکرده اید سراغ خوراکی‌هایی که پرکالری هستند اما ارزش غذایی ندارند بروید. خوردن زیاد فست فود، شیرینی و بستنی که مضر هستند پیشنهاد خوبی برای شما نیست. چون با وجود کالری بالا، ماده مغذی و مفیدی ندارد و برعکس برای شما و جنین مضر خواهد بود و ممکن است عوارض بارداری مثل دیابت حاملگی یا سوزش معده در بارداری را بیشتر کند.

میان وعده ها را فراموش نکنید

گاهی اوقات دلیل وزن نگرفتن مادر در بارداری این است که فقط روزی سه وعده غذا می‌خورید. اگر روزی 5 تا 6 وعده غذایی کوچک بخورید متابولیسم تنظیم می‌شود و افزایش وزن سالم تری خواهید داشت.

بیشتر خانم‌ های باردار برای اینکه همه مواد غذایی مغذی و کالری مورد نیاز بدن را بگیرند باید حتماً چند وعده اضافی در برنامه غذایی خود قرار دهند و به هیچ عنوان وعده های ناسالم مثل شیرینی و دونات که قند زیادی دارند نخورند و بهترین گزینه برای آنها آجیل، غلات و میوه ها هستند.

قبل از بارداری وزن خود را در محدوده BMI نرمال حفظ کنید

چنانچه وزن قبل از بارداری شما در محدوده نرمال و سالم باشد شانس موفقیت بیشتری برای وزن گرفتن مناسب در دوران بارداری دارید.

افرادی که تناسب اندام دارند در دوران بارداری به مقدار مناسبی وزن اضافه می‌کنند و مشکل زیاد یا کم اضافه شدن وزن ندارند.

تهوع در بارداری را کنترل کنید

یکی از دلایل اضافه نشدن وزن در بارداری بیماری صبحگاهی یا همان حالت تهوع هایی است که با آن آشنا هستید. با ورود به سه ماهه دوم بارداری خیلی از عوارض بارداری مانند همین حالت تهوع و بیماری صبحگاهی کمتر می شود و افزایش وزن شروع می‌شود.

در صورتی که شما یکی از مادران بد شانس باشید حالت تهوع بارداری در ماه های بعدی هم با شما همراه خواهد بود و برای مقابله با این حالت تهوع می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

بهتر است همیشه یک میان وعده نزدیک خود داشته باشید و قبل از خواب و سریعا بعد از اینکه بیدار می‌شوید مقداری از آن را بخورید تا حالت تهوع به سراغ شما نیاید.

از گرسنه بودن زیاد خودداری کنید چون گرسنگی زیاد معمولاً باعث ایجاد حالت تهوع می‌شود.

هر 2-3 ساعت چیزی میل کنید و میان وعده های خوب مثل آجیل یا میوه که سالم و قوی هستند را انتخاب کنید.

استفاده از زنجبیل می تواند حالت تهوع را کاهش دهد. سعی کنید چای زنجبیل تازه دم کنید یا در زمان پخت و پز از زنجبیل استفاده کنید.

آب را به بدنتان به اندازه کافی برسانید. مخصوصاً وقتی حالت تهوع و استفراغ دارید این آبرسانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. سعی کنید قبل و بعد از غذا آب بنوشید ولی به هیچ عنوان همراه وعده‌های غذایی خود آب ننوشید.

اگر هیچ کدام از این روش ها به شما کمک نکرد حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا داروی مخصوص برای حالت تهوع و برای رفع این حالت را تجویز کند. از خوردن غذاهایی که حال شما را بد می کند دوری کنید.

بعضی از خانم‌ ها در زمان بارداری نسبت به بو یا طعم بخصوصی انزجار و نفرت پیدا می‌کنند و همان باعث ایجاد تهوع و استفراغ در آنها می‌شود. یکی از دلایل کاهش وزن در بارداری هم همین موارد است و ممکن است که حتی آن غذا مفید باشد و جزو غذاهای محبوب در دوران قبل از بارداری بوده باشد ولی حالا در دوران بارداری خوردن آن برای شما خوشایند نباشد، از خوردن آن در این شرایط دوری کنید.

اگر بو یا طعمی هست که حال شما را بدتر می کند برای مدتی هم که شده آن را کنار بگذارید تا این حالت ها برطرف شود. در بیشتر موارد اشتهای شما در سه ماهه دوم بارداری باعث می شود از غذاهایی که متنفر بوده اید منع شوید. بیشتر غذاهایی که بو ی طعم قوی دارند باعث ایجاد این حالات در خانم‌ ها می‌شوند؛ مثل پیاز و ادویه ها، قهوه و سیر که جزو قضایی هستند که این حالت ها را در خانم های باردار ایجاد می‌کنند.

بیشتر استراحت کنید

از دیگر دلایل وزن نگرفتن مادر در بارداری نداشتن استراحت و خواب کافی است. بهتر است در دوران بارداری کاملا فعال باشید. تنظیم فعالیت بدنی باعث پیشگیری از عوارض بارداری می شود و بدن شما برای زایمان آماده تر خواهد بود‌، ولی فعالیت بدنی زیاد حتی اگر پزشک برای شما مجاز کرده باشد باعث کالری سوزی زیادی می‌شود و منجر به ثابت ماندن وزن در دوران بارداری می شود. چنانچه مشغول به کاری هستید که جنب و جوش زیادی دارد باید زودتر مرخصی بگیرید تا استراحت بیشتری داشته باشید.

از اطرافیان خود برای انجام کارهای خانه کمک بگیرید تا زمان بیشتری به استراحت بپردازید و آرامش داشته باشید‌.