آزمایش غربالگری سه ماهه دوم بارداری

دوران بارداری همیشه جزو حساس ترین دوران زندگی خانم ها بوده و هست و برای اینکه این دوران به سلامتی طی شود لازم است که آزمایش های ضروری دوران بارداری انجام شود و آنها را در اولویت قرار دهید.

با توجه به ماه بارداری که در آن قرار دارید آزمایش های دوران بارداری متفاوت خواهد بود. در این مطلب تصمیم داریم در رابطه با آزمایش های سه ماهه دوم بارداری اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار دهیم.

البته در مطالب جداگانه با آزمایش های غربالگری سه ماهه اول بارداری و آزمایش غربالگری سه ماهه سوم بارداری آشنا خواهید شد؛ اما در این مطلب تصمیم داریم در رابطه با آزمایش سه ماهه دوم بارداری اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار دهیم تا با آگاهی از این موارد بتوانید مدیریت بهتری برای دوران بارداری خود داشته باشید و خودتان و فرزندتان در سلامت کامل به سر ببرید.

آزمایش های غربالگری سه ماهه دوم بارداری

آلفافیتوپروتئین سرم مادر (MSAFP) و غربالگری با مارکر های چندگانه. این آزمایش نوعی غربالگری ژنتیکی است که انجام آن کاملاً اختیاری می باشد و برای اینکه آن را انجام دهید می‌توانید با پزشک متخصص خود مشورت کنید تا مزایا و معایب آن را بدانید و بهتر تصمیم‌گیری کنید.

آزمایش MSAFP میزان آلفافیتوپروتئین را اندازه گیری خواهد کرد که جزو پروتئین های تولید شده توسط جنین می باشد و اگر سطح آن غیرطبیعی باشد نشان دهنده نقص لوله عصبی مثل نخاع دوشاخه یا سندروم داون خواهد بود.

هنگامی که تشخیص اولیه این مشکل انجام می‌شود این دو ناهنجاری با کمک سونوگرافی و آمنیوسنتز ثابت می شوند و نمونه خونی که برای آزمایش MSAFP تهیه شده است، هورمون های HCG و استریول هم در آن اندازه‌گیری می‌شود که به آن آزمایش سه گانه می‌گویند triple test .

اگر در کنار ازمایش های سه گانه، INHIBIN-A هم بررسی شود به آن آزمایش چهارگانه quad marker خواهند گفت.

در صورتی که آزمایش های چهارگانه انجام شود به شکل قابل توجهی می توان سندروم‌ دان را شناسایی کرد.

آزمایش های چهارگانه 75 درصد از نقص های لوله عصبی و 75 تا 90 درصد سندروم داون ها را که تشخیص می‌دهد که البته به سن مادر هم بستگی دارد. ولی گاهی اوقات نتیجه مثبت کاذب وجود دارد که 3 تا 5 درصد خانم هایی که آزمایش آنها غیر طبیعی باشد کودکان از نظر ژنتیکی مشکلی ندارد.

اما باز هم در صورتی که جواب مثبت شد بهتر است تمام راهکارهای پیش‌رو را انجام دهید تا با خیال راحت بارداری را ادامه دهید.

غربالگری غیر تهاجمی قبل از تولد NIPT

این آزمایش در سه ماهه دوم بارداری با کمک DNA آزاد انجام می‌شود که معمولاً در هفته دهم بارداری انجام می‌دهند که مقدار نسبی dna آزاد جنین در خون مادر اندازه گیری خواهد شد که این آزمایش می‌تواند تا 99 درصد موارد سندروم دان در طی دوران بارداری را تشخیص دهد. همچنین ناهنجاری‌های کروموزومی دیگر را هم می‌تواند بررسی کند.

سونوگرافی

به طور معمول سونوگرافی در هفته بیستم بارداری انجام می‌شود، اما اگر تمایل داشته باشید در زمان های دیگر هم سونوگرافی می تواند صورت بگیرد که گاهی اوقات به دلایل مختلفی مثل چندقلویی یا بررسی مشکل جفت سرراهی، جفت پایین آمده و تعیین تاریخ زایمان یا رشد کند کودک و شناخت ناهنجاری‌های مثل شکاف کام از این روش استفاده می‌کنند.

گاهی اوقات به علت وجود ناهنجاری های ژنتیکی مشهود در مادر برای آزمایش ژنتیکی بیشتر به متخصص ژنتیک پزشکی مراجعه می‌کنند که در طی سونوگرافی یک ابزاری که به آن کاوشگر می‌گویند امواج صوتی تولید می‌کند که روی شکم حرکت می‌کند و یک تصویر مشخصی از جنین روی نمایشگر نشان می دهند.

سونوگرافی های سه بعدی که هم اکنون وجود دارند یک تصویر واضحی از جنین نشان می‌دهند که البته در همه کلینیک‌ها در دسترس نیستند. اما هنوز معلوم نیست که همین سونوگرافی از نظر قابلیت کمک کردن به بارداری و تولد سالم مزیت بیشتری نسبت به سونوگرافی های دو بعدی دارد و تنها ممکن است در بعضی از تشخیص ها کمک بیشتری کند.

غربالگری گلوکز

معمولاً در هفته بیست و چهارم تا بیست و هشتم بارداری غربالگری گلوکز انجام می شود که جهت شناسایی دیابت بارداری صورت می گیرد و می تواند باعث بزرگ شدن نوزاد مثل ماکروزومی یا زایمان دشوار و یکسری مشکلات دیگری برای جنین و مادر شود.

برای انجام این آزمایش قند خون را یک ساعت بعد از اینکه یک لیوان شربت مخصوص خورده می‌شود اندازه گیری خواهند کرد که اگر قند خون بالا بود، یک آزمایش تحمل گلوکز با حساسیت بیشتر انجام می‌شود که فرد یک محلول گلوکز دریافت می‌کند و نمونه خون او هر دو تا سه ساعت یک‌بار ارزیابی می‌شود.

آمنیوسنتز

انجام این آزمایش اختیاری است که در صورت تمایل به انجام آن در هفته‌های پانزدهم تا هجدهم بارداری یا در خانم های بالای 35 سال و همچنین خانم‌هایی که احتمال بروز اختلالات ژنتیکی جنین در آنها بالاست صورت می‌گیرد.

گاهی اوقات خانم‌هایی که آزمایش MSAFP آنها و همچنین مارکر های چندگانه و آزمایش DNA آزادشان مشکوک بوده باشد آزمایش آمنیوسنتز را انجام می‌دهند.

برای انجام این آزمایش یک سوزن از راه شکم وارد کیسه آمنیوتیک می‌شود و کمی از مایعی که سلول های جنین در آن قرار دارد را برمیدارند. آنالیز این آزمایش نقص لوله عصبی و اختلالات ژنتیکی را بررسی می‌ کند. البته احتمال سقط جنین بعد از انجام این آزمایش در هفته پانزدهم با توجه به تجربه پزشک انجام دهنده از 0/2 تا 0/5 درصد متغیر می باشد. اما این آزمایش می تواند تا 99% نقص لوله عصبی و صددرصد ناهنجاری‌های ژنتیکی خاص را شناسایی کرده و تشخیص دهد.

سونوگرافی داپلر جنینی

با سونوگرافی داپلر از یکسری امواج صوتی جهت بررسی جریان خون عروق استفاده می‌کنند و داپلر جنین می‌تواند تشخیص دهد که جریان خون جفت یا جنین طبیعی بوده یا نه؟

فتوسکوپی

انجام این آزمایش به پزشک کمک می‌کند که با یک ابزار نازک و انعطاف پذیر که به آن فتوسکوپ می گویند جنین را ببیند.

فتوسکوپی این قابلیت را دارد که یکسری نقص‌ها و بیماری‌هایی که بقیه آزمایش مثل سونوگرافی، آمنیوسنتز و نمونه‌گیری پرزهای کوریونی شناسایی نکردند را شناسایی کند؛ ولی انجام این آزمایش ممکن است خطرات زیادی برای جنین و مادر داشته باشد که خیلی از آن استفاده نمی کنند و فقط وقتی ناهنجاری های جنین بیشتر از حد معمول باشد آن را توصیه می کنند.

اگر قصد بارداری دارید و یا در دوران بارداری هستید بهتر است انجام آزمایش های بارداری و آزمایش های غربالگری تمام ماه های مربوطه را جدی گرفته و در اولویت خود قرار دهید تا از ابتدای کار سلامت مادر و جنین رصد شود و اگر نیاز به اقدامی در مرحله‌ای است به موقع انجام شود تا یک بارداری و زایمان خوب و سالم داشته باشید.